سابقه و هدف: علیرغم پیشرفت هایی که در زمینه پیوند کلیه و بقای آن انجام شده است، هنوز پس زدن حاد پیوند به عنوان شایع ترین علت از دست دادن پیوند در سال اول مطرح است. اخیرا Mycophenolate mofetil به عنوان یک داروی مفید در کاهش میزان پس زدن حاد پیوند کلیه مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه اثرات MMF در مقایسه با آزاتیوپرین در پیشگیری از پس زدن حاد پیوند و عوارض آن در بیماران بخش پیوند بیمارستان شهید هاشمی نژاد طی سال های 79-1376 مقایسه شده است.مواد و روشها: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی بر روی 60 بیمار پیوند کلیه انجام شد. بیماران در دو گروه که هر گروه شامل 30 بیمار و گروه اول تحت درمان با داروهای MMF (2 گرم روزانه)، سیکلوسپورین (A) و پردنیزون و گروه دوم به جای MMF از AZA استفاده گردید. هر دو گروه از نظر فاکتورهای نقش گذار مانند دفعات پیوند، بیماری زمینه ای و ... مشابه بودند. بیماران به مدت 6 ماه از نظر پس زدن حاد پیوند و عوارض خونی، گوارشی، کبدی و عفونی از طریق اندازه گیری میزان اوره و کراتین سرم تستهای عملکردی کبد فرمول شمارش سلول های خونی و علایم بالینی مورد پیگیری قرار گرفتند.یافته ها: گروه اول شامل 16 زن و 14 مرد با میانگین سنی 37±12 (±SD) سال و گروه دوم شامل 17 زن و 13 مرد با میانگین سنی 35±11 سال بودند. در گروه اول 10% و در گروه دوم 27% دچار پس زدن حاد پیوند گردیدند (P<0.09) که یکی از 8 بیمار در گروه دوم دچار از دست دادن کلیه پیوندی گردید. میزان کراتینین سرم پس از 6 ماه در گروه اول 1.3±0.4 و در گروه دوم 1.3±0.3 میلی گرم در دسی لیتر بود (NS). در گروه اول 20% و در گروه 23% دچار لکوپنی شدند. در گروه اول 3.3% و در گروه دوم 6.7% دچار ترمومبوسیستوپنی شدند. افزایش آنزیمهای کبدی در 26.7% و در گروه اول و 30% افراد گروه دوم دیده شد. 6.7% در گروه دوم دچار ایکتر شدند. 5 بیمار (17%) در گروه اول و 2 بیمار (7%) در گروه دوم دچار اسهال شدند. در گروه اول 3.3% دچار خون ریزی مکرر دستگاه گوارش گردیدند که پس از قطع دارو بهبود یافتند. در گروه اول 2 بیمار (6.6%) دچار بیماری سیتومگالوویروس گردیدند (NS).نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به نتایج این مطالعه و نیز سایر مطالعات، MFF به طور قابل توجهی در کاهش میزان بروز پس زدن حاد پیوند کلیه در کوتاه مدت موثر است. از نظر آماری تفاوت قابل توجهی از نظر میزان عوارضی دیده نشد. ولی در مورد اسهال، ایکتر و خون ریزی گوارشی و بیماری سیتومگالوویروس با توجه به محدود بودن تعداد بیماران نیاز به بررسی بیشتری می باشد.